Uyurgezerlik ve Online Alışverişin Tehlikeli Birleşim: Kelly Knipes’ın Hikayesi ve Uyku Bozukluklarının Dijital Çağdaki Yansımaları

Geceleri huzur içinde uyuyup, sabah uyandığınızda kredi kartı ekstrenizde binlerce dolarlık, hiçbir şey hatırlamadığınız alışverişler bulmak… Kabus gibi geliyor, değil mi? İşte bu, İngiltere’de yaşayan Kelly Knipes’ın yaşadığı gerçeklik. Kelly, üç engelli çocuğuna bakan, ev işleriyle meşgul sıradan bir anne. Ancak nadir görülen bir uyku bozukluğu olan parasomnia, hayatını altüst etti ve onu bilinçsizce binlerce dolarlık online alışveriş yapmaya itti.

Kelly Knipes’ın Şaşırtıcı Hikayesi: Parasomnia ve Dijital Dünyanın Kesişimi

Kelly’nin hayatında her şey, ilk çocuğunun doğumundan sonra değişti. Geceleri, farkında olmadan bambaşka bir hayata adım atıyordu. Uykusunda bilinçsizce hareket ediyor, alışveriş yapıyor ve hatta dolandırıcılara kişisel bilgilerini veriyordu. Çocuklarının gece ihtiyaçlarını karşılama olasılığı nedeniyle uyku hapı almaktan kaçınan Kelly, sabahları yüksek meblağlı harcamalarla karşılaşıyordu. Başta hatalar olduğunu düşünse de, harcamalar düzenli hale gelince gerçeği fark etti: Uykusunda internetten alışveriş yapıyordu.

Durumu anladığında, 3.800 dolardan fazla harcamış olduğunu itiraf eden Kelly, alışveriş sepetinde plastik basketbol sahası, masa, buzdolabı, kitaplar, boya kutuları, tuz ve karabiber kutuları, çocuk oyun evi ve Haribo şekerleri gibi tamamen gereksiz ve çoğu zaman iadesi mümkün olmayan ürünleri buldu. Bu durum, yalnızca finansal bir yük değil, aynı zamanda büyük bir stres ve hayal kırıklığı kaynağıydı.

Durum daha da kötüleştiğinde, Kelly dolandırıcıların hedefi oldu. Kısa mesaj yoluyla kişisel finans bilgilerini dolandırıcılara veren Kelly, 2018 yılında hesabından 317 dolar çekilmesiyle durumu fark etti. “Uyanık olsaydım bu mesajı asla yanıtlamazdım,” diyen Kelly, neyse ki bankasının işlemleri engellemesi sayesinde daha büyük bir zarardan kurtuldu.

Kelly, birden fazla kişinin bankasından para çekmeye çalışması ve kredi kartlarının birkaç kez iptal edilmesi nedeniyle bilgilerinin satıldığından şüpheleniyor. Bu durum, uyku bozukluklarının dijital çağda nasıl yeni ve beklenmedik tehlikeler yaratabileceğini gözler önüne seriyor.

Parasomnia Nedir? Uyurgezerliğin Ötesinde Bir Bozukluk

Parasomnia, uyku sırasında meydana gelen anormal davranışlar ve deneyimlerle karakterize bir uyku bozukluğudur. Uyurgezerlik, parasomnianın en yaygın bilinen türüdür, ancak daha birçok farklı türü vardır. Kelly’nin yaşadığı gibi, parasomnia yaşayan kişiler uyanık görünümde olabilir, konuşabilir, yürüyebilir, yemek yiyebilir ve günlük hayatta yaptıkları birçok eylemi bilinçsizce tekrarlayabilirler. Bu durum, kişilerin kendilerinin ve çevrelerindekilerin güvenliği için ciddi riskler oluşturabilir.

Uyku apnesinin ilerlemesinden sonra parasomnia teşhisi konulan Kelly’nin hikayesi, bu bozukluğun ne kadar ileri gidebileceğini ve hayatı nasıl altüst edebileceğini gösteriyor. Kelly, parasomnia nedeniyle aşırı dozda diyabet ilacı kullanma, pencere ve kapıları açık bırakma gibi tehlikeli davranışlar da sergiledi.

Parasomnia’nın Tedavisi ve Yönetimi: Teknolojiyle Mücadele

Kelly, durumunu kontrol altına almak için çeşitli yöntemler denedi. İlk olarak, kredi kartı bilgilerini internetten kaldırdı ve çevrimiçi alışveriş sitelerindeki hesaplarını kapattı. Ancak bu önlemler, sorunu tamamen çözmedi, çünkü uyurgezerlik sırasında yeni hesaplar açıp alışveriş yapabiliyordu.

Daha sonra, uyku düzenini iyileştirmek için uzmanlara başvurdu. Stres yönetimi teknikleri, meditasyon ve uyku hijyeni gibi yöntemlerle uyku kalitesini artırmaya çalıştı. Bunların yanı sıra, geceleri hava yolunu açık tutmak için pozitif hava yolu basıncı sağlayan bir cihaz da kullanıyor. Cihaz ona destek olsa da, uyurken cihaz yüzünden çenesi kitlendiği için farkında olmadan makineyi yüzünden çekiyor.

Kelly’nin yaşadığı durum, teknolojinin uyurgezerlik üzerindeki etkisini de gündeme getirdi. Geleneksel olarak uyurgezerlik, ev içinde dolaşma veya basit eylemlerle sınırlıydı. İnternetin ve çevrimiçi alışverişin yaygınlaşmasıyla, uyurgezerlik sırasında yapılan eylemler de karmaşık hale geldi.

Dijital Çağda Uyurgezerlikle Baş Etme Stratejileri

Uzmanlar, uyurgezerlik sorunu yaşayan kişilerin yatmadan önce elektronik cihazlardan uzak durmalarını ve mümkünse bu cihazları erişemeyecekleri bir yerde tutmalarını öneriyor. Stres yönetimi ve düzenli uyku alışkanlıkları da bu durumun kontrol altına alınmasında oldukça önemlidir.

Elektronik Cihazların Sınırlandırılması: Akıllı telefonlar, tabletler ve bilgisayarlar uykuyu olumsuz etkileyebilir. Ekranlardan yayılan mavi ışık, melatonin üretimini azaltarak uyku düzenini bozabilir. Yatmadan önce en az bir saat elektronik cihazlardan uzak durmak, daha kaliteli bir uykuya yardımcı olabilir.

Uyku Hijyeni: Düzenli bir uyku programı oluşturmak, yatmadan önce rahatlatıcı aktiviteler yapmak (örneğin, banyo yapmak, kitap okumak), karanlık ve sessiz bir ortamda uyumak, uyku kalitesini artırabilir.

Stres Yönetimi: Stres, uyku bozukluklarını tetikleyebilir veya kötüleştirebilir. Yoga, meditasyon, derin nefes alma egzersizleri gibi stres yönetimi teknikleri uyku kalitesini artırmaya yardımcı olabilir.

Profesyonel Yardım Alma: Uyurgezerlik veya diğer uyku bozuklukları yaşıyorsanız, bir uyku uzmanı veya psikiyatrist ile görüşmek önemlidir. Uzmanlar, sorunun nedenini belirleyebilir ve uygun tedavi ve yönetim yöntemleri önerebilirler.

Uyku Bozukluklarının Tanısı ve Tedavi Yöntemleri

Uyku bozukluklarının tanısı, detaylı bir tıbbi öykü alınması, fiziksel muayene ve uyku çalışmaları (polysomnografi) ile yapılır. Polysomnografi, uyku sırasında beyin dalgaları, kalp atışı, solunum ve kas aktivitesi gibi çeşitli fizyolojik parametreleri kaydeden bir testtir. Bu test, uyku bozukluğunun türünü belirlemeye ve tedavi planını oluşturmaya yardımcı olur.

Uyku bozukluklarının tedavisi, bozukluğun türüne ve şiddetine bağlı olarak değişir. Tedavi yöntemleri arasında ilaç tedavisi, davranış terapisi ve yaşam tarzı değişiklikleri yer alabilir. Örneğin, uyku apnesi için CPAP (sürekli pozitif hava yolu basıncı) cihazı kullanılabilirken, uyurgezerlik için rahatlatıcı teknikler ve uyku hijyeni önerilebilir.

Teknolojinin Uyku Bozukluklarına Etkisi ve Gelecek

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte, uyku bozukluklarının tanısı ve tedavisi için yeni yöntemler geliştirilmektedir. Akıllı saatler ve uyku takip cihazları, uyku kalitesi hakkında değerli bilgiler sağlayabilir. Sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklik (AR) teknolojileri, stres yönetimi ve rahatlama teknikleri için yeni olanaklar sunmaktadır.

Ancak teknolojinin aynı zamanda uyku bozukluklarını da kötüleştirebileceğini unutmamak önemlidir. Elektronik cihazların aşırı kullanımı, uyku düzenini bozabilir ve uyku bozukluklarının riskini artırabilir. Bu nedenle, teknolojinin faydalarından yararlanırken, olası risklerin farkında olmak ve önlem almak önemlidir.

Sonuç: Kelly’nin Hikayesinden Öğrendiklerimiz

Kelly Knipes’ın hikayesi, uyku bozukluklarının hayatı ne kadar derinden etkileyebileceğini ve dijital çağda bu bozuklukların yeni tehlikeler yaratabileceğini göstermektedir. Uyurgezerlik gibi uyku bozuklukları, yalnızca kişisel yaşamı değil, aynı zamanda finansal güvenliği ve hatta fiziksel sağlığı da tehlikeye atabilir. Bu nedenle, uyku sağlığını korumak ve uyku bozukluklarının erken teşhis ve tedavisi için gerekli önlemleri almak büyük önem taşımaktadır.

Kelly’nin deneyimi, uyku bozukluklarının farkındalığını artırmak ve bu konuda daha fazla araştırma yapılması ihtiyacını vurgulamaktadır. Uyku bozuklukları yaşayan kişilerin, kendilerine uygun tedavi ve destek bulmaları için uzmanlardan yardım almaları önemlidir. Teknolojinin hem risk hem de fırsatlar sunduğunu unutmadan, uyku sağlığımızı korumak için bilinçli adımlar atmalıyız.

Uyku Bozukluğu Belirtileri	Ne Yapmalısınız?
Uykusunda bilinçsizce hareket etme	Bir uyku uzmanına danışın.
Gece boyunca uyanma	Uyku hijyeninizi gözden geçirin.
Gündüz aşırı uyku hali	Stres seviyenizi azaltın.
Uykuya dalmada zorluk	Düzenli bir uyku programı oluşturun.
Kötü rüyalar görme	Rahatlatıcı aktiviteler yapın.

Kaynaklar: Sleepopolis, IBT, New York Post